- Dna moczanowa - Zachorowanie na dnę jest ściśle związane z otyłością, cukrzycą i innymi chorobami cywilizacyjnymi. Aż 50% chorych na dnę cierpi jednocześnie na zespół metaboliczny, tj. współistnienie otyłości, nadciśnienia i podwyższonego poziomu glukozy we krwi.
- Hiperurykemia a inne schorzenia - U pacjentów z hiperurykemią występuje zwiększone ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. Okazuje się również, że stężenie kwasu moczowego w surowicy może wzrastać w przypadku upośledzonej tolerancji glukozy jeszcze długo przed wystąpieniem objawów cukrzycy.
Kontrola glikemii
Chorzy na cukrzycę balansują pomiędzy hiperglikemią, która prowadzi do rozwoju poważnych powikłań naczyniowych, neurologicznych i wielonarządowych, a hipoglikemią, która w skrajnych przypadkach może doprowadzić do śmierci. Dlatego celem leczenia cukrzycy jest utrzymanie stężenia glukozy w granicach normy. Monitorowanie poziomu glikemii jest istotnym elementem leczenia cukrzycy. Odniesienie się do poziomów referencyjnych pozwala na optymalny dobór leczenia zapobiegający powikłaniom oraz ułatwia minimalizowanie wpływu wahań glikemii na nastrój i funkcje poznawcze.
Większość pacjentów chorych na cukrzycę dokonuje pomiarów stężenia glukozy samodzielnie. Jest to prosty sposób na unikanie nieprawidłowych wartości glikemii. Przy ustalaniu dawkowania leków przeciwcukrzycowych glikemię mierzy się o różnych porach dnia tak, aby określić stężenie glukozy w nocy i po nocy na czczo, wykryć niezauważone hipoglikemie i hiperglikemie. Pomiary wykonuje się zgodnie z profilem działania insuliny (w okresie przewidywanych szczytów oraz najsłabszego działania insuliny) i po posiłkach (1,5-2 godziny po każdym posiłku). Istotne są pomiary glikemii przy uprawianiu sportu i wykonywaniu intensywnego wysiłku fizycznego (w czasie wysiłku i kilka godzin po nim), co daje możliwość dokonywania zmian w leczeniu i korekty profilu glikemii. Oprócz rutynowych pomiarów należy wykonywać dodatkowe badania, aby potwierdzić hipoglikemię i monitorować jej ustępowanie oraz w przebiegu chorób towarzyszących, aby zapobiegać przełomom hiperglikemicznym.
Domowe pomiary glikemii wykonuje się za pomocą glukometru pobierając krew z opuszki palca. Kroplę krwi przenosi się na pasek testowy, a wynik odczytuje na ekranie urządzenia już po paru sekundach. Istnieje wiele rodzajów bardzo dobrych glukometrów do samokontroli glikemii, jednak niektóre urządzenia obarczone są sporymi błędami pomiaru. Wybierając glukometr należy wybrać taki model, który jest wytrzymały, dokładny, intuicyjny w obsłudze oraz osiągalny dla pacjenta. Nowoczesne glukometry mają wiele pomocnych dodatkowych opcji, np. znakowanie pomiarów przed- i poposiłkowych, sygnalizatory ryzyka wystąpienia hipoglikemii. Wiele urządzeń oferuje możliwość podłączenia do komputera i przeprowadzenia dokładnej analizy zebranych wyników, co znacząco ułatwia planowanie leczenia.
Pomiar glikemii za pomocą glukometrów pozwala jedynie na wyrywkowe badanie stężenia glukozy w danej chwili. Natomiast do oceny wyrównania glikemii wykorzystuje się pomiar odsetka hemoglobiny glikowanej (HbA1c). Jest to parametr świadczący o kontroli glikemii w czasie ostatnich trzech miesięcy. W trakcie cyklu życiowego krwinki czerwonej glukoza nieodwracalnie wiąże się z cząsteczkami hemoglobiny i tworzy hemoglobinę glikowaną. Pomiar HbA1c odzwierciedla stężenie glukozy w ciągu całego życia erytrocytów, które trwa 120 dni. Monitorowanie HbA1c jest obecnie najbardziej przydatnym parametrem w ocenie kontroli glikemii, a ponadto ma udokumentowany związek z rozwojem powikłań o charakterze mikro- i makroangiopatii.
Docelowe wartości hemoglobiny glikowanej przedstawiają się następująco:
- HbA1c ≤7,0% u większości pacjentów,
- HbA1c ≤6,5% w cukrzycy typu 1 i w świeżo wykrytej cukrzycy typu 2,
- HbA1c ≤6,1% u chorych, u których istotne jest osiągnięcie normoglikemii, np. u kobiet w ciąży,
- HbA1c <8% u chorych w wieku powyżej 70 lat z wieloletnią cukrzycą (trwającą ponad 20 lat) i z istotnymi powikłaniami makroangiopatycznymi (przebyty zawał serca i/lub udar mózgu).